در اموزش قبل نحوه اتصال کابلشو به کابل های ضغیف را یادگرفتیم اکنون می خواهیم به بررسی کامل نحوه کابل کشی کابل های پروتودور در فشار ضعیف بپردازیم.
1- انواع بست کابل: در کابل کشی های روی دیوار از بست کابل استفاده می شود. جهت انتخاب بست های مختلف نکات زیر را باید رعایت کرد:
- اندازه قطر خارجی کابل
- نوع کابل کشی با توجه به عوامل مکانیکی، حرارتی و شیمیایی اثرگذار روی کابل
- نوع کابل کشی از نظر قابل دیدبودن( روی دیوار) و یا غیرقابل دید( زیر سقف کاذب)
- بستن راحت کابل
- قیمت مناسب نصب
نکته 1: بست ها به وسیله میخ های فولادی یا پیچ به روی دیوار محکم شده و سپس کابل بر روی آن ها بسته می شود.
نکته2: در کابل کشی های روی دیوار که قابل رویت می باشند بهتر است بیشتر از 5 کابل کنار یکدیگر قرار نگیرند.
نکته3: در کابل کشی روی دیوار فاصله ی کابل ها بایستی حتی الامکان به اندازه قطر کابل باشد.
نکته4: فاصله بست ها از یکدیگر بستگی به قطر خارجی، طول و نحوه قرارگرفتن کابل روی دیوار( عمودی- افقی) دارد. این فاصله به طور متوسط 50 سانتی متر می باشد که برای کابل های با مقاطع کوچک و مسیرهای کوتاه تا 30 سانتی متر کاهش یافته و در مسیرهای طویل و کابل های با مقاطع بزرگ به 80 سانتی متر نیز می رسد.
نکته5: باید توجه کرد که فاصله ی بست ها در حالتی که به صورت عمودی روی دیوار نصب شده اند می تواند بیشتر از حالت افقی باشد.
نکته6: در جاهایی که کابل ها خم شده و یا تغییر جهت می دهند، شعاع قوس آن ها نباید کمتر از 5برابر قطر خارجی کابل باشد چون در صورت کمتر شدن قوس، امکان قطع شدن هادی های کابل وجود دارد.
2- کانال های خاکی کابل: جهت نصب و استقرار کابل های مختلف در داخل( روش دفنی) کانال های خاکی را به مقطع ذوزنقه می سازند. دلیل این کار جلوگیری از ریزش کردن دیواره ی کانال و همچنین استحکام دیوارهای کانال می باشد. خاک های برداشته باید به فاصله 30 سانتی متر دورتر از لبه ی کانال ریخته شود تا هرگونه فعالیت آزاد برای خواباندن کابل امکان پذیر باشد.
توجه: عرض کانال حفرشده به منظور کابل های زیرزمینی، بستگی به تعداد کابل هایی خواهد داشت که در مجاورت هم قرار می گیرند. همچنین عمق کانال برای نصب کابل از سطح زمین بستگی به تعداد کابل هایی دارد که روی هم قرار می گیرند. به طور کلی فاصله بالاترین کابل فشارضعیف زیرزمینی از سطح زمین پیاده رو نباید از 60 سانتی متر کمتر باشد و اگر نصب در زیر سطح خیایان انجام گرفته باشد عمق کانال از سطح خیابان نباید کمتر از یک متر باشد.
نحوه نصب کابل ها کانال خاکی: در ابتدا باید کف کانال کاملا صاف، تمیز و کوبیده شده باشد، سپس حداقل 10 سانتی متر ماسه ی نرم در گودال ریخته شود و کابل روی آن خوابانده شود. مجددا روی کابل حداقل 10 سانتی متر ماسه نرم ریخته و سپس به منظور حفاظت از کابل یک ردیف آجر به عرض 22 سانتی متر یا یک ردیف بلوک سیمانی برروی این لایه چیده شود و سپس یک نوار پلاستیکی هشداردهنده که روی آن عبارت ( توجه! مسیر کابل) نوشته شده است کشیده شود، روی مجموعه تا ارتفاع 20 سانتی متر سنگ ریزه و سپس روی آن خاک معمولی ریخنه و کوبیده شود.
3- روش های محافظت از کابل در کانال های خاکی: در صورتی که تعداد کابل ها زیاد باشد بهتر است به جای قرار دادن کابل ها بر روی یکدیگر، آن ها را پهلوی هم قرار دهند. همچنین پس از دفن کابل در داخل زمین معمولا روی آن ها رابا آجر یا سنگ های مخصوص و یا بلوک بتنی می پوشانند. علاوه بر این در صورتی که چندین کابل پهلوی هم کشیده شوند و فاصله کمتر از 20 سانتی متر باشد باید کابل ها توسط آجر فشاری از یکدیگر مجزا و محافظت شوند.
نکته7: در صورتی که کابل از روی پل عبور کند یا کابل دیگری را قطع نماید و یا از روی لوله آب، گاز و هر لوله فولادی دیگری بگذرد، باید در همان نقطه و محل به وسیله لوله ی محافظتی، محافظت شود.
نکته8: فاصله بین کابل و لوله آب یا گاز که به موازات هم هستند نباید کمتر از 30 سانتی متر باشد.
نکته9: در زمان عبور کابل از چهارراه ها بهتر است کابل را از داخل لوله عبور داده به طوری که طول لوله به قدری باشد که تا اواسط پیاده رو کشیده شود. این لوله ها باید طوری به یکدیگر وصل شوند و در داخل یکدیگر قرار گیرند که در موقع کابل کشی و عبور کابل از داخل لوله، کابل به محل های اتصال لوله، گیر نکند.
نکته10: در مواقعی که کابل کشی از داخل لوله انجام می شود باید کابل را در محل ورود و خروج از لوله، محافظت کرد تا در اثر لبه های لوله زخمی نشود. برای این کار بهتر است از قرقره های مخصوص در جلوی ورودی کابل به لوله استفاده کرد. همچنین برای جلوگیری از ورود سنگ ریزه به داخل لوله لازم است چاله ای در قسمت ورودی کابل به لوله ایجاد شود. این چاله پس از عملیات کابل کشی با ماسه نرم پر می شود. برای عبور کابل از یک طرف به طرف دیگر خیابان و یا عبور کابل از میدان ها و چهارراه ها از لوله های سیمانی مخصوص یا لوله گالوانیزه استفاده می گردد. قطرسوراخ لوله ها باید حداقل 1.5 برابر قطر خارجی کابل باشد.
نکته11: برای جلوگیری از زخمی شدن پوشش کابل، بهتر است سر لوله را به شکل قیف خم کنیم. درمقابل مدخل لوله هایی که در امتداد سطح چاله ی کابل قرار دارند و به خاطر جلوگیری از ورود سنگ ریزه به داخل لوله در مواقع کابل کشی قبل از ابتدای لوله، خاک برداری شده، پس ازخانمه ی کابل کشی دو طرف لوله را با قراردادن بالشتک هایی از ماسه ی کوبیده و یا قیرگونی یا پشم شیشه و امثال آن، باید طوری حفاظت کرد که کابل فقط با لبه ی بالایی لوله در تماس باشد.
4- ابزار و تجهیزات نصب کابل:
- جک بالابر و دستگاه کلاف بازکنی: جهت بالابردن قرقره کابل از جک بالابر استفاده می شود.
- دستگاه کشش کابل: این دستگاه دارای دو غلتک عمودی و یک غلتک افقی است. یک موتور الکتریکی غلتک پیش برنده را می چرخاند. با قراردادن کابل بین دو غلتک و اتصال الکتروموتور به برق کابل روی غلتک افقی به طرف جلو رانده خواهد شد. فاصله ی بین غلتک ها متغیر می باشد. در کانال هایی که دارای پیچ و خم زیاد باشد در طول مسیر از این دستگاه در فواصل معین و در ابتدا و انتهای قوس ها استفاده می شود. نکته مهم در استفاده از این دستگاه آن است که بایستی در تمام طول مسیر، کشش ها یکسان باشد. مزیت این روش این است که نیروی کشش کابل در تمام طول آن تقسیم می شود.
- قرقره ها و غلتک های کابل کشی: قرقره ها و غلتک ها از تماس کابل با زمین و صدمات ناشی از آن جلوگیری می کند. این تجهیزات در فواصل معینی از یکدیگر در کانال قرار می گیرند.
- گیره های کابل: کابلی که باید در مسیر کانال کشیده شود در درون این وسیله قرار می گیرد. با کشیده شدن انتهای گیره قطر داخلی آن کم می شود و کابل را محکم دربرمی گیرد.
5- زوایای خمش کابل: در زمان کشیدن کابل در داخل کانال باید دقت کرد که کابل پیچانده نشود، تا نخورد و جمع نشود، در ضمن خیلی تحت فشار کششی قرار نگیرد.
برای محافظت کابل در مقابل خم شدن و فشار باید شعاع خمش کابل بطور مناسب لحاظ گردد
6- نصب کابل روی دیوار: در کارخانه های صنعتی ممکن است کابل بر روی دیوار نصب شوند. در این صورت باید عمل نصب با ایمنی و زیبایی تمام صورت گرفته و کابل ها با بست به دیوار محکم شوند. ضمن اینکه کلیه اصول در مورد زوایای خمش رعایت شود و فاصله ی بست ها طوری باشد که کابل ها کاملا صاف باشند. فاصله ی کابل های نصب شده روی دیوار از یکدیگر حداقل بایستی به اندازه قطر کابل باشد.
نکته 12: هنگام عبور کابل از دیوار باید کابل از داخل لوله ای که قطر داخلی آن حداقل 1.5 برابر قطر خارجی کابل باشد عبور داده شود و بعد از عبور کابل باید فاصله بین کابل و لوله کاملا مسدود گردد. برای این کار می توان از پارچه کنفی که فشرده و با صمغ اپوکسی آغشته شده است استفاده کرد. سپس با صمغ مخصوص اطراف لوله را کاملا مسدود کرد. در این حالت باید دقت کرد تا دمای صمغ از 100 درجه سانتی گراد بیشتر نشود. کابل های با غلاف PVCباید با لایه ای از نوار پلی اتیلن پوشیده شود.
7- نصب کابل در کانال خاکی: برای نصب کابل ها در داخل کانال خاکی ابتدا باید کانال موردنظر را با ابعاد مشخص شده در نقشه ی مربوط حفر و کف آن را به ضخامت 10 سانتی متر ماسه ریزی نمود، سپس کابل ها را مطابق شرایط گفته شده در کانال خواباند. برای خواباندن کابل ها باید از میزان درجه حرارتی که کابل می بایست تحت آن کشیده شود اطمینان حاصل نمود. میزان حداقل درجه حرارت باید بر اساس جدول زیر باشد. در صورتی که درجه حرارت کمتر از میزان داده شده باشد باید قبل از کابل کشی، کابل را در اتاق های مخصوص به اندازه ی لازم گرم کرد. در زمین شوره زار و مکان هایی که حیوانات موذی وجود دارند استفاده از کابل NYY مجاز نبوده و باید از کابل های زره دار استفاده کرد.
نکته13: برای خواباندن کابل در کانال خاکی، قرقره ی کابل را با احتیاط و به وسیله ی جرثقیل به آرامی از روی تریلر پایین آورده و روی جک مخصوص قرار می دهند. جهت بازکردن کابل از روی قرقره ی کابل باید به جهت فلش که روی قرقره کابل نشان داده شده توجه شود و کابل در جهت فلش کشیده شود. در موقع کابل کشی باید به هر نحو ممکن از تماس کابل با زمین جلوگیری کزد. برای این منظور از قرقره های مخصوص کابل کشی استفاده می شود.
نکته 14: برای کابل کشی سریع و آسان، کابل را بابد از روی غلتک کابل عبور داد. غلتک کابل دو نوع است: ساده و زاویه دار. غلتک کابل ساده معمولا در مسیرهای مستقیم مورد استفاده قرار می گیرد و غلتک زاویه جهت عبور کابل در مسیر قوس ها، زوایا و پیچ ها کاربرد دارد.
نکته 15: در صورتی که تعداد خم های مسیر کم باشد و نیز موانع زیادی در مسیر وجود نداشته باشد از دستگاه کابل کش (وینچ) استفاده می شود. در این حالت قرقره ی کابل را در ابتدای کانال و وینچ را در فواصل مناسب و انتهای کانال قرار می دهند و کابل را با سرعتی قابل قبول و آرام می کشند. قبل از کابل کشی با وینچ لازم است مسیر کابل کشی بازرسی شده و اطمینان لازم جهت مناسب بودن مسیر از هر لحاظ به دست آید.
8- نصب کابل در داخل کانال: کانال های کابل کشی معمولا به دو صورت کانال های کوچک و کانال های آدم رو ساخته می شود. کانال های کابل کوچک معمولا در موتورخانه ها، پست های برق، اتاق و یا سالن های مولد برق کاربرد دارد و باید دارای درپوش های قابل برداشت از آهن آجدار و با دستگیره ی مناسب در تمام طول کانال باشد. کانال های آدم رو از بتون پیش ساخته یا بتون درجا و با استحکام مناسب ساخته می شود و معمولا برای هدایت آب احتمالی کف آن دارای شیبی برابر نیم الی یک درصد بوده و برای آن ها کف شور هایی نیز درنظر گرفته می شود.
برای نصب کابل در کانال های فوق معمولا از پایه های پیش ساخته ی گالوانیزه که در روی دیواره ی کانال و در تمام طول آن نصب می شود، استفاده می گردد که روی آن ها سینی کابل نصب می شود. کابل ها با فاصله های معین و ترتیب خاصی روی سینی چیده می شوند. فاصله ی دو سینی موازی با هم باید طوری باشد که بتوان به راحتی در موقع لزوم بین آن ها کار انجام داد.
کابل هایی که در هر کانال نصب می شوند باید به تعدادی باشند که نصب آن ها به آسانی میسر یوده و تعمیر و تعویض آن ها نیز به سهولت انجام گیرد. درمواردی که مجاری کابل در انتهای خود در معرض تغییر زیاد درجه حرارت قرار می گیرند ( مانند سردخانه ها یا منابع حرارتی) باید قسمت مناسبی از مجاری به نقطه تبدیل اختصاص داده شده و از گردش هوا بین قسمت های سرد و گرم جلوگیری شود.
9- نصب کابل روی سینی کابل: ابعاد سینی های کابل باید از نظر مکانیکی با توجه به وزن کابل ها و همچنین در صورت لزوم بادرنظرگرفتن شرایط نصب، نعمیرات و رسیدگی انتخاب شود. ولی به طور کلی باید سینی های کابل از ورق گالوانیزه ی مشبک به ضخامت حداقل 1.5 میلی متر ساخته شود.
- سینی های کابل چند طبقه، باید باتوجه به عرض آن به نحوی انتخاب شود که دسترسی به کابل ها حداقل از یک طرف امکان پذیر باشد و فاصله موازی آن ها 30 تا40 سانتی متر باشد. کابل ها بر روی سینی کابل باید در نزدیکی هر محل تغییر جهت، سه راه یا چهارراه یا انتهای هر مسیر افقی یا قائم و هم چنین به فاصله ی 10 متر در مسیرهای افقی و 1.5 متر در مسیرهای قائم به سینی ها محکم شوند.
- کلیه کانال های آدم رو باید دارای سیستم روشنایی مناسب و پریزهای برق در فواصل حداکثر 6 متر بوده و همچنین در صورت امکان برای تماس با خارج از کانال، در صورت لزوم پریزهای تلفن در فواصل معینی( از 20متر تا50 متر) نصب شود. در این کانال ها درصورتی که علاوه بر تاسیسات برقی از تاسیسات مکانیکی نیز استفاده می شود باید حتی الامکان تاسیسات مکانیکی در پایین ترین سطح جداکننده از کابل های برق قرار گیرند، یا در یک دیواره تاسیسات برقی در دیواره ی مقابل تاسیسات مکانیکی نصب گردد.