در مدارهای الکتریکی از انواع مختلف هادی ها استفاده می شود به همین دلیل لازم است اشکال و مشخصات الکتریکی متدوال ترین آن ها را بشناسیم.پیش ازین درباره انواع سیم و کابل مطالبی را بیان کردیم. در این مقاله قصد داریم رایج ترین سیم های مورد استفاده در سیم کشی را معرفی کنیم.
برای اینکه بتوانیم مقدار مقاومت و اندازه ی فیزیکی یک هادی با هادی دیگر را مقایسه کنیم باید واحد استانداردی در دست داشته باشیم. برای اندازه گیری قطر یک سیم، میلی متر و برای طول آن متر، واحد مناسبی است. استاندارد سطح مقطع سیم ها به میلی متر مربع است و از آن برای شماره گذاری سیم های روکش دار استفاده می شود. مثلا سیم شماره یک و نیم به معنی این است که سطح مقطع سیم 1.5 میلی متر مربع است. سیم مقطع سیم های دایره ای، برحسب میلی متر مربع است که از رابطه ی زیر دست می آید. در این صورت وقتی سیمی دارای قطر1.382 باشد سطح مقطع آن 1.5 میلی متر مربع است.
1.ساختمان سیم:
سیم ها از دو قسمت هادی و عایق تشکیل می شوند. هادی سیم ها معمولا مسی یا الومینیومی هستند. ولی از مس، به دلیل داشتن حجم کمتر و هدایت بهتر( نسبت به باقی فلزات) بیشتر استفاده می شود. عایق سیم ها از موادی پلاستیکی است که به صورت لایه ای روی هادی روکش می کنند.
2.انواع سیم
معمولا جنس هادی و عایق و نوع کاربرد کابل ها و سیم ها را با حروف مشخصی که روی روکش خارجی آن ها نوشته می شوند، نشان می دهند. بصورتی که هر حرف معنی خاص خود را دارد.
در این جدول هریک از حروف مفهوم خاصی دارد. مثلا N علامت سیم مسی است که طبق استاندارد VDE آلمان ساخته شده باشد. Y به معنی عایق پروتودور (P.V.C) هر رشته است. S و Z علامت سیم های مخصوص، F علامت سیم های نرم، A برای سیم کشی داخل لوله ها و M به مفهوم سیم های مقاوم در مقابل رطوبت است.
در ادامه چند نوع از رایج ترین سیم ها در سیم کشی بیشتر استفاده می کنیم را به همراه موارد مصرف و جدول مشخصات آن ها معرف می کینم.
یک_ سیم (NYA)
مورد مصرف: نصب بدون حرکت در محل های خشک و در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی.
تذکر: استفاده این نوع سیم در زیر گچ مجاز نیست.
ساختمان: سیم مسی نرم با روکش پلاستیک به رنگ های سبز، زرد، سیاه، آبی و قهوه ای است.
دو_ سیم (NYAF)
توجه: اگر این مجموعه سیم، محافظ سبز و زرد داشته باشد با حروف NYM-J و اگرسیم محافظ نداشته باشد با علامت NYM_O مشخص می شوند.
مورد مصرف: نصب بدون حرکت در محل های خشک داخل لوله ی پی وی سی یا فولادی.
تذکر: استفاده ی این نوع سیم در زیر گچ مجاز نیست.
ساختمان: رشته های نازک سیم مسی به هم تابیده شده با روکش پلاستیک به رنگ های سبز، زرد، سیاه، آبی، سبز و بنفش است.
سه_سیم (NYM)
موردمصرف: نصب ثابت در محل های خشک یا مرطوب یا زیرگچ بدون لوله یا با لوله یا روی مقره. (مثلا کولر)
ساختمان: سیم های مسی یک لا با عایق پی وی سی، که چند نمونه ی آن با هم یک کلاف روکش پی وی سی شده است. رنگ کلاف یا سیاه یا خاکستری یا سفید و رنگ روکش سیم های داخل سیاه، قهوه ای و آبی است.
چهار_ سیم(NYFA)
مورد مصرف: نصب ثابت در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی (برای اشیای قابل حمل استفاده نمی شود).
ساختمان: سیم های نازک مسی به هم تابیده با مواد پی وی سی عایق شده است و به رنگ های سبز و زرد، سیاه، آبی، قهوه ای، زرد، سبز، بنفش و سفید وجود دارد.
پنج_ سیم (NYFAZ)
موردمصرف: نصب ثابت برای مصرف روشنایی( برای وسایل قابل حمل مجاز نیست).
ساختمان: سیم نازک مسی، پس از این که به هم تابیده شد، به طور موازی با هم عایق بندی می شوند. این سیم به رنگ های سیاه، سفید و قهوه ای است.
شش_ سیم(Y)
موردمصرف: نصب ثابت در داخل لوله ی پی وی سی و فولادی برای مصرف زنگ اخبار، تلفن و سایر دستگاه های علامت دهنده.
ساختمان: سیم های روکش شده با مواد پی وی سی و دو یا سه و یا چهار رشته ی بهم تابیده و تک رشته. بیشتر تک رشته ها در رنگ های استاندارد و در کلاف های صدمتری، در بازار موجود است.
هفت_کابل کواکسیال
موردمصرف: برای سیم های آنتن تلویزیون و رابط دستگاه های صوتی و تصویری.
ساختمان: یک کابل دوسیمه است که از یک رشته سیم داخلی (بافته شده بر روی عایق سیم مرکزی) درست شده است. به این صورت سیم داخل در مقابل پارازیت های خارجی محافظت می شود. سیم داخلی به عنوان سیم اصلی و سیم خارجی معمولا به بدنه ی دستگاه موردنظر وصل می شود.
3. انتخاب سیم
برای انتخاب سیم باید مقدار جریان عبوری از سیم را در نظربگیریم و برای تعیین سطح مقطع سیم با توجه به محل عبور سیم و مقدار جریان، سیم را انتخاب کنیم. در جدول زیر حداکثر جریان مجاز سیم های مسی را مشخص کرده ایم.
